“Als we geen burn-out
-papa´s, -tantes,- ooms of -buren meer willen, moeten we dringend stoppen met
onze focus op welvaart”
“Burn-out erkend als
beroepsgerelateerde ziekte”
“Burn-out bij jongeren:
“Twintig procent van de mensen tussen 25 en 35 staat moe op””
“Tiende meer langdurig
zieken in eerste jaarhelft”
“Het is niet alleen de
schuld van de baas”
“Een op tien ouders kampt
met ‘parentale burn-out’”
Er is geen ontkennen meer
aan, er is heel wat te doen rond burn-out de laatste tijd. Er wordt naar
oorzaken en schuldigen gezocht bij de werkgevers, de werknemers, de overheid,
het internet, onze kinderen en onze ouders. Voor sommigen wordt burn-out teveel
een containerbegrip, voor anderen is het allemaal één pot nat.
Het burn-outbos woekert er op los.
Bij mij wringt de
definitie van burn-out (voor zover die al eenduidig bestaat).
In de literatuur wordt een burn-out altijd in verband gebracht met het werk.
Niet onlogisch want de meesten onder ons brengen meer tijd door op hun werk (of
op school) dan thuis. De kans dat we overprikkeld of overspannen geraken door
het werk is dus logischerwijs groter.
Voor mij klopt dit echter niet en wordt hier iets over het hoofd gezien.
Stress is iets van het
lichaam. Elke keer we in een situatie terecht komen die we als “onveilig”
bestempelen, zorgt ons lichaam ervoor dat we de stress het hoofd kunnen bieden.
We beschikken allemaal maar over één lichaam (of heb ik iets gemist?) dus we hebben
ook maar één medium dat de stress kan kanaliseren of opkroppen. Eén hoop stress
dus, geen twee of drie of vier… eentje per categorie: een hoopje voor het werk,
een hoopje voor je relatie, een hoopje voor je hobby,… Zo werkt het niet.
Waar de stress ook
vandaan komt, het komt allemaal op dezelfde hoop terecht. Als we niet in staat
zijn om op tijd en stond te ontladen, zal het lichaam overnemen en maatregelen
treffen.
Burn-out gaat voor mij over het aanhoudend onder te veel stress staan, los van
waar de stress vandaan komt.
Dan is er de schuldvraag.
Naar mijn gevoel en ervaring is er nooit één grote schuldige bij burn-out. Ligt
de oorzaak van al die burn-outs bij de huidige bedrijfscultuur waarin cijfers
en centen bovenaan op de prioriteitenlijst staan? Of bij de smartphones en
tablets? Of gaan we toch voor de sociale media die ons een rad voor de ogen
draaien? Of liever de maatschappij die te hoge verwachtingen stelt?
Deze vragen behoeven volgens mij een genuanceerd antwoord.
Neem nu de sociale media.
Het helpt inderdaad niet als je 24u/24u online bent en elk bericht dat de
wereld wordt ingestuurd ziet, hoort of voelt binnenkomen. Op die manier krijgen
je hoofd en lichaam nooit even tijd om tot rust te komen en te recupereren. Je
spiegelen aan het zogezegde perfecte leven van Facebookvrienden is ook niet
bepaald aan te raden, maar moeten we daarmee Facebook en andere social media
afschrijven? Heeft de impact van opgesmukte berichten niet meer met zelfbeeld
te maken (van zowel auteur als toeschouwer)? Met jezelf durven tonen zoals je
bent? Met in je kracht durven staan en je eigen weg durven gaan?
Is het echt zo dat de
maatschappij te hoge verwachtingen stelt? Wie is dat dan, “de maatschappij”?
Dat zijn wij toch gewoon? Er heeft nog nooit iemand tegen mij gezegd dat ik tot
23u moet werken om niet buiten de maatschappij te vallen. Ik heb lang gedacht
dat het zo hoorde, maar niemand heeft mij dat ooit opgelegd. We leggen de lat
voor onszelf vaak zo hoog omdat we “denken” dat we er anders niet zullen bijhoren.
Willen we dan echt bij een groep horen waar we niet gewoon onszelf mogen of
durven zijn? Waar we niet mogen aangeven waar onze grenzen zijn?
Burn-out is een uit de
hand gelopen stresssituatie. Stress die van verschillende kanten kan komen.
Veel verschillende oorzaken, dus.
Hoe zit dat dan met oplossingen?
Afhankelijk van de bron die je raadpleegt, vind je een breed scala aan
oplossingen voor die vervelende burn-out. Van meditatie en yoga over allerhande
voedingsaanbevelingen tot wetgevingen die bedrijven moeten verplichten van
burn-out een prioriteit te maken. Voor elke mogelijke oorzaak een oplossing.
Ik ben overtuigd dat elke
oplossing zijn meerwaarde heeft, maar niet overal toepasbaar is. Kijk naar wat
er stroef loopt in je organisatie en zoek naar concrete oplossingen op maat die
zullen werken en standhouden. Ga na waar je vastloopt in je leven en wat jou
zal helpen om weer balans te vinden.
Over wat werkt en niet
werkt, kan ik maar één advies geven. Kijk rond, informeer je en probeer uit.
Leg de lat niet te hoog en probeer eens iets nieuws. Of doe eens helemaal
niets. Je zal er moeten induiken om te ontdekken wat werkt en wat niet werkt.
Beide ervaringen kunnen even leerrijk zijn. Het is jouw verhaal, zoek iets dat
past bij jou.
Mijn conclusie?
Burn-out is niet noodzakelijk gerelateerd aan het werk, kan verschillende
oorzaken hebben en dus ook op vele manieren aangepakt worden. Alles is beter
dan vast te zitten, dus beweeg. Take the smallest possible step to start the
movement.