“Mama, wat is er?” – de impact van burn-out op het mama-zijn

4 jaar was ze, mijn oudste dochter, toen ik de eerste keer
fysiek crashte. Voor haar ogen. We stonden met z’n twee in de keuken. Ik
smeerde boterhammen na een zware werkdag met mijn oudste dochter naast me,
terwijl haar kleine zus in de living speelde. Ik was uitgeput en opgejaagd
tegelijk, want het zou alweer een lange avond aan mijn laptop worden. Ik kreeg
mijn werk voor geen meter rond en spanningen in mijn team hielden me dag en
nacht bezig. Zo ook op die grijze woensdagavond in de keuken. Dat moment ging
het licht uit in mijn hoofd en konden mijn benen mij opeens niet meer dragen.
Ik zakte letterlijk in elkaar en kon niets anders dan huilen. Mijn dochter
stond naast mij en keek me aan. Haar blik sprak boekdelen. In haar ogen las ik
angst en wanhoop. Wat er de rest van die avond gebeurd is, weet ik niet meer zo
goed, maar die blik heeft me doen beseffen dat ik moest ingrijpen.
Mijn
dochters leren immers van mij hoe het is om een volwassen vrouw te zijn, een
mama te zijn, een collega of baas te zijn,… Het beeld dat ik hen nu
voorschotelde was niet fraai en vooral een goed uitgewerkt hoe-kweek-ik-zo-snel-mogelijk-een-burnout-stappenplan.
Succes gegarandeerd! Dat kon niet de bedoeling zijn.

Na vele maanden (inclusief een tweede crash na een mislukte
comeback op het werk) slaagde ik erin om het roer om te gooien en een gezonder
leven voor mezelf te creëren. Een gezonder
leven
voor mij is een gezonder
voorbeeld
voor mijn meisjes. Dit zijn mijn gouden leefregels:

1.
Back to the future

Bij bepaalde keuzes die ik moet maken, stel ik mezelf een
extra vraag: wat zou ik willen dat mijn dochters doen als ze binnen 25 jaar
eenzelfde keuze moeten maken? Wat zou ik
hen, met wat ik weet, adviseren mochten ze in dezelfde situatie zitten?
Ik
laat mijn keuzes of beslissingen voor een groot stuk bepalen door het antwoord
hierop.

Deze vraag durft natuurlijk al eens een innerlijk conflict
veroorzaken. Neem nu me-time. Enerzijds wil ik nu een heel betrokken en
zorgzame mama zijn die er zoveel mogelijk zelf is voor haar kinderen.
Anderzijds heb ik een enorme drang om tijd alleen door te brengen, om me te
ontplooien, om op stap te gaan met vrienden,… kortom om even geen mama te zijn.

Ik weet intussen dat ik een “betere” mama ben als ik af en toe tijd neem voor
mezelf om te ontladen of op adem te komen. Mijn meisjes zien dat ik af en toe voor
mezelf kies, dat ook benoem en er vooral gezonder van word.

2.
Back to reality

Ik zie veel jonge ouders die worstelen met stressklachten of
een (al dan niet nakende) burn-out en die het bijzonder moeilijk vinden om in
te grijpen in hun situatie. Ze hebben een uitgebreid scala aan redenen om bijvoorbeeld
geen tijd voor herstel te nemen en vooral te blijven deelnemen aan de ratrace. Eén
van de meest populaire is: “Als ik te lang thuis moet blijven, val ik terug op
de mutualiteit. Ik moet elke maand mijn lening kunnen afbetalen, dus dat kan niet!”.
(Toegegeven, het was ook één van mijn excuses om door te gaan)

Dit brengt me bij mijn volgende tip. Elke keer als je iets
zou willen doen, een belangrijke stap wil zetten naar verandering (op welk
domein dan ook), maar je doet opnieuw een gooi naar het wereldrecord excuses
verzinnen, neem dan even een time-out. Stop even met de excuses, zet een stap
achteruit en stel jezelf de vraag: “Is
dat echt zo?
Ga ik echt mijn lening niet meer kunnen betalen als ik voor
een periode terugval op een ziekte-uitkering? Heb ik de rekening al echt
gemaakt?”

Deze vragen bespreek je vaak beter met iemand anders die wat
rationeler is ingesteld en je kan helpen om je excuses aan een degelijke
reality check te onderwerpen.

3.
Take care of yourself!

In mijn eerste tip had ik het al over het belang van
me-time. Me-time is een heel belangrijke pijler als het over zelfzorg gaat. Je kan niet voor iemand anders zorgen als
je zelf niet over de nodige draagkracht beschikt.
Dit principe leggen ze
mooi uit als je op een vliegtuig stapt en kan je gerust doortrekken naar alle
domeinen van het leven.

Intussen ben ik zelf heel bedreven in het inlassen van
momenten voor mezelf, al heeft dat wel wat training gevergd.
Mijn oudste dochter begint dit principe intussen goed te snappen. Ze zondert
zich vaak even af om tot rust te komen als het te druk geweest is voor haar.
Tegenwoordig benoemt ze dat zelf ook al eens als “een momentje alleen zijn om
het terug rustig te laten worden in mijn hoofd”. Als ze om zo’n momenten
vraagt, laat ik haar dat ook zo vaak mogelijk toe.

4.
Look
at the bright side!

Met deze vierde en laatste tip wil ik twee aspecten aanhalen
rond positiviteit. Uit onderzoek blijkt dat positiviteit een zeer gunstig effect heeft op ons brein en onze
veerkracht
. Negatieve emoties houden ons stressmechanisme in stand, terwijl
positieve emoties het stressmechanisme doorbreken. Van nature uit hebben we als
mens echter de neiging om vooral het negatieve te zien en op te slaan in ons
geheugen. Het is dus bijzonder interessant om jezelf te trainen in positief
denken.

Enerzijds doe ik met mijn dochters elke avond een
“meisjesbabbeltje” (de naam hebben zij bedacht…) waarin we onze dag overlopen. We overlopen wat er is gebeurd en
eindigen altijd met wat we het leukste
vonden die dag
. Zo eindigen ze hun dag met iets positief en kunnen ze
rustig gaan slapen.

Naast het stilstaan bij wat positief was die dag, probeer ik
hen ook te leren dat er achter elk
gedrag een positieve intentie zit
. Ik leerde deze stelling kennen tijdens
mijn coachingtraining en heb ze niet meer los gelaten. Er is namelijk een
wezenlijk verschil tussen intentie en gedrag. Wat we (niet) doen of zeggen,
gaat altijd uit van een bepaalde intentie. We willen een gevulde maag, dus we
eten. We willen duidelijkheid, dus we zoeken informatie. We willen op bezoek
bij een vriend, dus we rijden er naartoe. Deze acties zijn vrij neutraal, maar
er zijn heel veel andere acties die verre van neutraal zijn, maar evenzeer van
een positieve intentie uitgaan.
Neem nu bijvoorbeeld een kind dat andere kinderen vaak pijn doet zonder
aanwijsbare aanleiding. Wil dat kind een ander kind gewoon pijn doen? Of wil
het gewoon zelf veilig zijn en “als eerste” pijn doen zodat het anderen bang
maakt en het zelf niet bang moet zijn? Of gebruikt het kind agressie om anderen
af te schrikken zodat het eindelijk rust krijgt?
Er is niets mis met rust of veiligheid willen (= intentie), maar agressie
(=gedrag) is nooit ok. Achter elk gedrag zit een positieve intentie. Zoek de intentie en geef daar een passend
antwoord op!
Dàt probeer ik mijn kinderen te leren door incidenten met hen
te bespreken en het vooral zelf zoveel mogelijk in de praktijk te brengen (bij
mijn kinderen bijvoorbeeld…).

Leave a Reply